Ghana reisverslag februari 2023

Medio februari hebben drie bestuursleden en bezoek gebracht aan het noorden van Ghana. Een korte impressie van hun belevenissen willen we jullie niet onthouden. Het doel was om na de Covid-periode, een flink aantal locaties te bezoeken die onderdeel zijn van de twee projecten waar de ELPG bij betrokken is, het Farmer2Farmer- en het irrigatietuinenproject. Het was jammer dat we een aantal locaties in de buurt van de grens met Burkina Faso niet konden bezoeken vanwege terroristische dreiging vanuit Burkina Faso en daaruit volgend een negatief reisadvies van Buitenlandse Zaken.

Farmer 2 Farmer project
Issifu (projectleider van CEAL) heeft ons meegenomen naar verschillende locaties waar we de resultaten hebben kunnen aanschouwen (compostpits) en vervolgens met de mensen hebben gesproken over de successen en uitdagingen. Veel enthousiasme voor het gebruik van compost (gratis, groente is gezonder, lekkerder), zeker nu de kunstmest vrijwel onbetaalbaar is. Samenwerking is belangrijk en dit lijkt het beste te werken als vrouwen het organiseren. Het wordt trouwens nog een uitdaging als kunstmest weer goedkoper wordt, want verkopers van chemicaliën delen graag T-shirts uit!

Onze algemene indruk is positief, al zijn er zeker vragen over het managen en monitoren van dit project. Want of er in totaal in de 43 dorpen waar CEAL werkt meer dan 10.000 boeren getraind zijn en hoeveel van die 10.000 boeren werkelijk een composthoop gemaakt hebben, is onmogelijk na te gaan. Verder zijn er nog diverse inhoudelijke items te onderzoeken. Zoals de vraag naar de voedingskwaliteit van compostmais en kunstmestmais, wat is de impact op bodemkwaliteit (bodemleven, bodemchemie en bodemstructuur) of wat kan nóg meer helpen bij het  legitimeren/promoten van compost. Inspirerend is in ieder geval de opmerking van madam Memanatu: ‘Compost houdt de bodem en de community bij elkaar’. Afsluitend hebben we met de board van CEAL gesproken over de toekomst en continuïteit van de ngo. De juridische structuur en borging van een stichting/ngo, de eigendomsrechten en de  verantwoordelijkheden zijn de revue gepasseerd.  Afgesproken is dat de Advisory Board komt met een voorstel voor CEAL2.0.

Irrigation gardens
Samen met Christiaan de Nooij van Pompen is Leven hebben we een groot deel van de 31 locaties bezocht. Meer dan de helft werkt naar behoren en voldoet aan de uitgangspunten. Er zijn drie locatie met zout water problemen, drie locaties zijn te ver van de bewoonde wereld gekozen en vijf locaties met diverse problemen, die mogelijk wel opgelost kunnen worden. In samenspraak met Yussif Abdul-Rahaman (Pumping is Life) en Issifu Jobila Sulemana(CEAL) is een gedetailleerd overzicht beschikbaar van alle locaties, dat we onder andere kunnen gebruiken voor verantwoording naar mede financiers (bijvoorbeeld Wilde Ganzen).

Verder hebben we geconstateerd dat verschillende aspecten de resultaten hebben beïnvloed. De selectie procedure van de boeren heeft geleid tot vriendjespolitiek, zowel landbouw als veehouderij op een bedrijf is te ambitieus gebleken. Deze combinatie leidt niet bij alle boeren automatisch tot succes. Verder is niet altijd voldoende begeleiding bij zowel de tuinen als de veehouderij aspecten geweest. De lokale bijdrage voor de irrigatiesystemen is niet altijd goed gevallen. Dit heeft waarschijnlijk op enkele plaatsen tot onvrede geleid.

Technische problemen zoals het vervangen van de touwpomp naar een solar pomp of soms zelfs een elektrische pomp, heeft soms ook tot problemen geleid. Vooruitgang gaat niet altijd in een keer 100% goed. Terechte reden om een touwpomp te vervangen, is vooral dat het gebruik van de touwpomp veel (zware) arbeid kost. Vervolgens ziet men dat de solar pomp slechts een beperkte opbrengst levert. Technisch uitgangspunt is dat een kleine (solar)pomp met een voorraadvat beter werkt voor een waterput met een beperkte capaciteit. Een grotere pomp zorgt al snel voor een droogvallende put. Dit is in een aantal gevallen onvoldoende onderkend en vraagt om betere instructie/bijscholing. Over een mogelijke voortzetting van Irrigatie tuinen project hebben de beide besturen recent bij elkaar gezeten. Wordt vervolgd!  

Voor wie meer wil weten, is er een spreadsheet ontwikkeld waarin de diverse onderdelen van het project in detail zijn weergegeven en de staat waarin deze zich bevonden tijdens het bezoek.